De derde avond


Nederlands

Evelien's HomepageHomepage
Evelien's DagboekDagboek
Evelien's Audio ColumnsColumns
Evelien's ZoekmachineZoeken
Evelien's ToneelpaginaToneel
Evelien's Acorn paginaAcorn
RobocupRobocup
Evelien's BookmarksLinks
GamesGames
Evelien's CVCV
Evelien's BBS emulatieBBS



Vrijdag 14 mei

Interviews

De interviews werden vandaag afgenomen door Piet van der Pas. Als eerste De Flits uit Delft met het stuk 'Simone my love', dat is geschreven door Karlijn Stoffels en geregisseerd door Julika Sommerhalder.

Wijnand Westerveld, Julika Sommerhalder en Piet van der Pas

Van der Pas: "Het stuk 'Simone my love' gaat over twee schrijvers die elkaar ontmoeten. Of niet?"
Sommerhalder: "Het gaat om een denkbeeldige ontmoeting. Algren is een Amerikaanse schrijver, hij woonde in Amerika. De Beauvoir woonde in Parijs. Ze waren dus door een oceaan van elkaar gescheiden. Maar ze hebben elkaar wel een paar keer echt ontmoet. Ze werden ook verliefd, maar Simone de Beauvoir kon geen afstand nemen van haar grote liefde: Jean-Paul Sartre. Algren kon dat niet verwerken."
Van der Pas: "In dit stuk wordt Algren geïnterviewd over zijn relatie met Simone. Maar hij ontkent dat ze iets hadden samen. Waarom?"
Sommerhalder: "Hij is boos. Boos omdat Simone gedeelten uit zijn brieven gepubliceerd heeft."
Van der Pas: "Is het een feministisch stuk?"
Sommerhalder: "Nee, het feminisme wordt wel genoemd, maar daar gaat dit stuk niet over."
Van der Pas: "Er moet in dit stuk erg veel getoond worden in 40 minuten. Hoe doe je dat, hoe hebben jullie er aan gewerkt?"
Sommerhalder: "We gaan altijd eerst de tekst gezamenlijk een paar keer 'droog' lezen. Daarna maken de spelers thuis allemaal hun eigen samenvatting van het stuk. Daar gaan we over praten. En dan gaan we spel uitproberen. We proberen van alles. Ik observeer dat, en het bruikbare houden we er in..."
Van der Pas: "Waarom heb je voor dit stuk gekozen?"
Sommerhalder: "Ik vond het meteen bijzonder. Al de eerste keer dat ik het las."

Aad Wieman regisseerde voor Kruimels uit Rotterdam het stuk Perseus in Avondrood. Aad kan er vanavond zelf niet bij zijn, daarom zit één van de spelers aan tafel voor het interview: Wijnand Westerveld.
Van der Pas: "Ik las dat jullie geen script hadden?"
Westerveld: "Dat klopt. Wij maken onze stukken altijd zelf. De regisseur wilde Griekse mythologie, dus daar zijn we aan gaan werken. Ons stuk speelt zich af in een bejaardenhuis. De zuster kiest er voor om het verhaal van Perseus te gaan naspelen. De meeste spelers stellen dus bejaarden voor..."
Van der Pas: "En jullie laten je door de grimeur oud maken?"
Westerveld: "We hebben een geweldige grimeur. Maar we hebben vooral ook veel gekeken naar oude mensen. Wat ze doen, wat ze niet doen, hoe ze de dingen doen."
Van der Pas: "En dat ga je dan gewoon imiteren?"
Westerveld: "Natuurlijk, maar we proberen dat zo geloofwaardig mogelijk te doen."
Van der Pas: "En blijven jullie zo oud?"
Westerveld: "Nee, wanneer we Grieken spelen, worden we opeens groots, dynamisch en sterk. Dat is in elk geval de bedoeling."
Van der Pas: "Hoe is jullie groep, Kruimels, ontstaan?"
Westerveld: "Kruimels is al veertig jaar geleden ontstaan als bewegingsgroep. Vroeger was het een pantomime groep. Later werd dat mime, enzovoort. Tegenwoordig gebruiken we allerlei vormen door elkaar."
Van der Pas: "Gebruik je dan altijd al die elementen?"
Westerveld: "Nee hoor, dat is net hoe 't uitkomt."
Van der Pas: "En ligt de tekst vast?"
Westerveld: "Nu wel, maar de huidige tekst is al werkende bereikt. De mensen die wij spelen hebben een rotleven, maar het is wel een humoristisch stuk geworden."
Van der Pas: "Bepaalt de regisseur uiteindelijk wat er in blijft en wat niet?"
Westerveld: "Ja, de regisseur heeft daar een hele zware stem in. Er moet altijd iemand zijn die 'er buiten staat' en naar ons kijkt om te beslissen wat er goed uit ziet."

Simone my love

De schrijver Nelson Algren heeft vlak voor zijn dood een denkbeeldige ontmoeting met Simone de Beauvoir met wie hij een liefde/haat verhouding had. In hun fictieve gesprek wordt Nelson heen en weer geslingerd tussen zijn liefde voor Simone (en de onvrede over hun in ruzie ge-eindigde relatie) en zijn norse nukkigheid.

Dit stuk zag er nogal statisch uit. De spelers zitten, of staan te praten. Ik vond ze er wel erg nietig uitzien op dat grote toneel. Op de achtergrond waren drie grote, witte doeken, waar met de kleur van het licht de stemming van de scênes onderstreept werd. Dat zag er goed uit.
Het spel dat vóór die doeken geleverd werd, kon mij niet overtuigen. Het zal de bedoeling geweest zijn om diep doorleefde emoties ten toon te spreiden, maar op mij kwam dit huilerig en overdreven over.
De verschijning van Simone, in een afwijkende kleur licht, was mooi. In dat licht, in haar witte jurk, had ze beslist iets van een geestverschijning. Ook toen ze weer vertrok was er even diezelfde betovering.
Verder zei het stuk me weinig. Het is me niet duidelijk geworden wat er nu mee bedoeld wordt.

Enkele publieksreacties


"Erg dramatisch." "Heel leuk." "Dramatisch; goed gespeeld." "In de rol van Nelson zat te weinig nuance; hij was de hele tijd geëxalteerd." "Overdreven huilerig." "Een beetje drakerig."

Perseus in Avondrood

"Oude mensen,
hun gedachten gebonden aan het verleden,
lichamelijk beperkt in het heden,
vinden een uitweg in het spelen van een mythe
en tonen hun ware aard."

'Perseus in Avondrood' speelt in een bejaardentehuis waar een bedrijvige zuster haar handen vol heeft aan de dagelijkse zorg voor bewoners. Als ze de ondernemendste oudjes niet meer in de hand kan houden tracht ze hen te 'paaien' met het vertellen van een verhaal. Maar dan groeit de situatie haar pas echt boven het hoofd....

Dit stuk boeide al meteen. Het begon met een ritmisch bewegen op muziek op verschillende manieren. Heel mooi was bijvoorbeeld het dansje dat de bejaarden uitvoerden met imaginaire looprekjes.
Je kon daaraan duidelijk zien hoe ze de bewegingen van bejaarden bestudeerd hadden. En dat werd heel geloofwaardig nagedaan. Alleen wèl op de maat van de muziek!
En het bleef boeien. Het zat van begin tot eind vol met ritmische bewegingen. Tekst was er wel, maar die speelde een zeer ondergeschikte rol.
Er waren veel prachtige vondsten. Bijvoorbeeld werd er gebruik gemaakt van een grote lap witte stof, die voor onze ogen veranderde in de golven van de zee, een schip, de rotsachtige kust van een Grieks eiland, drie heksen, enzovoorts. (Dit alles op subtiele wijze ondersteund door de belichting, die ook verder opmerkelijk mooi was.)
Een prachtig stuk. Voor mij was dit, met afstand, het beste stuk tot nu toe op het eenakterfestival 1999.
Het publiek beloonde de spelers met een staande ovatie. En wat me daarna opviel, was dat iedereen blij geworden was van het kijken naar dit stuk...

Enkele publieksreacties


"Heel goed! Creatief, inventief..." "Je wordt er blij van." "Heel gaaf." "Leuk!" "Chapeau bas!" "Dìt is het hè; goud!" "Dit maakt voor mij het hele festival goed."

Jury

De deskundige jury bestond vandaag uit Saskia Mees (actrice) en Marijke Beversluis (actrice/dramaturge).

Mees: "Vanavond hebben we twee totaal verschillende stukken gezien. Het eerste bijna zonder beweging. Een beeldhouwwerk. Het speelde zich helemaal af in het centrum. In het tweede stuk was juist alles beweging. En muziek. En dit speelde zich juist veel meer af in de periferie.
Een overeenkomst tussen de twee stukken is, dat er in beide gevallen heen-en-weer geschakeld wordt tussen realiteit en fantasie.
"

Het eerste stuk

Mees: "Het toneelbeeld was vrij symmetrisch. Dat leverde een vrij statisch beeld op. Het stuk bestaat hoofdzakelijk uit tekst.
Ik heb het stuk gelezen en toen viel me de diepe inhoud op. Het is een geschiedkundig stuk. Het gaat over mensen die echt hebben bestaan. Het is helemaal 'binnenkant'. Dat alles kregen we binnen veertig minuten opgedist. Ook hiervoor: 'Chapeau bas'!
Maar dit is erg moeilijk. Het geloofwaardig maken van iemand die werkelijk bestaan heeft vraagt heel veel werk.
Het omschakelen tussen realiteit en fantasie werd in dit stuk met het licht gedaan. Je betreedt op zo'n moment een andere ruimte. Spelmatig maakte dat in het eerste stuk niet zo'n groot verschil.
De spelers keken elkaar bijna nooit aan in dit stuk. Dat vond ik niet zo'n voor de hand liggende keuze. Het maakt het ook erg moeilijk om tot een goed samenspel te komen.
In een stuk als dit, met heel veel tekst, kost het heel veel moeite om de juiste pauzes te nemen. Wanneer er geen tekst is, is dat veel gemakkelijker.
"
Beversluis: "Het eerste stuk deed inderdaad aan een beeldhouwwerk denken. Het moest alles van de tekst hebben. Het gegeven is mooi dramatisch: Een oceaan tussen twee geliefden, schrijvers. Maar waarom zet de schrijfster Algren neer als hoofdpersoon? Hij is toch vooral de 'looser'. Toen Simone opkwam, kwam pas het werkelijke conflict.
Toen ik het stuk las, zag ik een sterke beeldrijm in de tulband, die Simone de Beauvoir nu eenmaal altijd draagt, en de tulband die de journaliste op heeft als ze terugkomt van de douche. Dat zag ik hier op het toneel niet uitgewerkt. Jammer, want volgens mij is die tulband juist de spil van dit stuk. Gaat hij misschien Simone zien in de journaliste, omdat ze een tulband op heeft? Of speelt de journaliste voor De Beauvoir om een verhaal uit hem te trekken? Dat zijn nou juist interessante vragen...
"
Mees: "Het is erg moeilijk om een drama te spelen. Je moet veel nadenken over hoe zo'n persoon in elkaar zit. Het kan helpen om daarbij aan eigen ervaringen te denken. Als er iets herkenbaars in een rol zit, kun je dat gebruiken en uitvergroten in je spel.
De tekst is in elk geval slechts het topje van de ijsberg. Ik vind dat deze spelers al met al een heel eind zijn gekomen. Ze verdienen een groot compliment.
Maar ze hebben het naar mijn gevoel niet helemaal gehaald. Het is erg moeilijk om Simone de Beauvoir te spelen, omdat iedereen zich in zijn eigen hoofd al een beeld van haar heeft gevormd.
Iemand vroeg me, of de journaliste niet gewoon kan worden weggelaten uit dit stuk. Nee. Dat kan absoluut niet. Zij is in dit stuk de katalysator; zij biedt mogelijkheden.
"

Het tweede stuk

Beversluis: "Top! Echt heel erg verrukkelijk. Entertaining. Vertederend. Humoristies. Maar het stuk heeft ook een serieuze bodem: Het gaat over oude mensen.
Een gouden idee om ze zo geestig te mimen. Mooi gebruik van muziek, ruimte, ritme. De tekst kwam eerst als onverstaanbare klanken. Daarna, de eerste verstaanbare teksten, zijn in het Fries! Hier is heel goed over nagedacht.
Het idee was goud. En ook de uitwerking was erg goed.
De types die eenmaal zijn neergezet, worden ook doorgevoerd. Als er vier mensen een hoek van een laken vasthouden, dan ken je die ook alle vier. Dat werkt heel anders dan wanneer vier figuranten zo'n laken zouden vasthouden. De relaties tussen deze mensen werkten door terwijl ze hun verhaal speelden. Het was allemaal tot in detail uitgewerkt.
"
Mees: "Ik sluit me daar volledig bij aan."

Nominaties voor de Delftse Koe

De jury had het dit keer niet moeilijk gehad, vertelde Mieke Lelyveld. Ze hebben gewoon besloten om alle spelers van 'Perseus in Avondrood' te nomineren voor de Delftse koe.
Genomineerd zijn dus:
Cis van Draanen
Wil Hendriks
Aeltsje Hylkema
Ema Sindelárová
Wijnand Westerveld
Het gaat nog druk worden, bij die masterclass...
Lees verder over zaterdag 15 mei...
Terug naar Evelien's eenakterfestival 1999 pagina...
Laatste wijziging:
Mar 28 2004
© 1985-2006 E.G. Snel