Masterclass

Zondag 9 juni 2002

Net als ieder jaar werd het Delfts Eenakterfestival afgesloten met een masterclass. Dit jaar was de leiding van deze middag in handen van Mirjam Koen.

Net als ieder jaar was de masterclass een gebeuren, waar je bij moest zijn. Toch waren er niet erg veel toeschouwers komen opdagen. De masterclass blijft blijkbaar iets voor de echte liefhebbers. En die waren er dus ook! Ze werden onthaald op een middag van hard werken. Zes genomineerden waren aanwezig:

• Adje Kloos (Roberta in "Danny & Roberta" van Neon3).
• Nicole Hoven (Karin Derkinderen in "Onnozele kinderen" van de Delftse Komedie)
• Wil de Vin (Jo in "Nadien" van Video)
• Koos Schinkel (Danny in "Danny & Roberta" van Neon3)
• Armand Muilenberg (De baron in "Lastig Portret" van de Spieghel)
• Reinier van Mourik (Regisseur van "Linkse directe, rechtse hoek" van Intertheater)

Bij elkaar leverde dat een hoop toneel op. En veel leerzame gesprekken over toneel. Voor de deelnemers was er natuurlijk heel veel 'feedback'. En daar gaat het natuurlijk om: Als je op het toneel staat, dan wil je graag weten, hoe je op anderen overkomt.

Daar kom je alleen achter, als er mensen naar je kijken en vertellen, wat ze gezien hebben. En dat is dus precies, wat er gebeurt bij zo'n masterclass. Op elke gespeelde scène werd commentaar geleverd door Mirjam Koen, door alle andere deelnemers en door het publiek.

Dat geven van feedback is bij de repetities voor een toneelstuk één van de belangrijkste taken van de regisseur. Maar een regisseur moet meer doen: Soms moet een speler uitgedaagd worden om de ruimte te nemen voor mooi spel.

Die taak lag deze middag op de schouders van Mirjam Koen. We hebben daar duidelijke voorbeelden van gezien. Vooral Armand moest het ontgelden. Keer op keer dwong zij hem om zijn ruimte te nemen.
"Je maakt het me wel moeilijk", verzuchtte hij uiteindelijk.
"Nee", antwoordde ze: "Ik geef je de ruimte!"

Eén van de manieren waarop de spelers ruimte kregen was de keuze van de mise-en-scène. We begonnen in het theatercafé, maar elke scène kon zich op elke plek in de foyer of in het theatercafé afspelen.

Niet in de grote ("Gist Brocades") zaal? Nee, blijkbaar kon dat niet. Of durfde niemand daar voor te kiezen?

Er waren wel spelers, die ervoor durfden te kiezen om buiten te spelen, voor de deur van het theater. Wie niet met de situatie ter plaatse bekend is, denkt dan misschien aan een gezellig plein, maar tegenover Theater de Veste wordt al maanden gebouwd. Er is daar geen plein, maar er staat een hek, dat een doorgang van een meter of vier breed openlaat langs de voorgevel van het theater. Bij de ingang is het geen hek, maar een schutting, die heel mooi beschilderd is.
De schutting is niet alleen mooi, hij bleek ook heel handig om overheen te klimmen. Dat deed Koos en zo kregen we een prachtige dialoog tussen hem en Nicole, die aan onze kant van het hek stond. Zo'n hek er tussenin geeft natuurlijk een heel krachtig beeld van mensen, die elkaar niet kunnen bereiken.

Wie ter plaatse wèl bekend is, weet natuurlijk hoe de trappen het opvallendste element in de foyer van Theater de Veste vormen. Geen wonder dat veel deelnemers ervoor kozen om hun scène ergens op die trappen te laten plaatsvinden.
Het meest pakkende voorbeeld daarvan was wel de scène van Reinier en Armand. Reinier stond helemaal boven, bij de toegang naar de lichtcabine, een meter of zes boven de begane grond. Armand stond beneden, in de garderobe, klaar om jassen aan te nemen. Boven doet Reinier een monoloog van een man, die zijn leven zat is. In het vuur van zijn verhaal trekt hij zijn jas uit en gooit die naar beneden, alsof dat het leven is, dat hij van zich af gooit. Beneden ziet Armand een jas vallen en als een toegewijde, behulpzame theatermedewerker gaat hij de jas terugbrengen naar de eigenaar, al die treden op, naar Reinier. Hij overhandigt de jas aan Reinier, die hem verbouwereerd aanneemt en weer aantrekt. Reinier zwijgt...

Soms was de mise-en-scène die de spelers kozen wat statisch. Mirjam Koen bracht dan leven in de brouwerij, door wat ideeën in te brengen over beweging in de scène. En dat pakte steeds goed uit. Handelingen en goed gebruik van de ruimte brengen een scène tot leven.

Met zes genomineerden, die elk drie oefeningen deden, die bijna allemaal twee keer gespeeld werden, kregen we in totaal zo'n dertig scènes te zien. Dat is veel te veel om hier allemaal weer te geven. Dat zou ook niet zoveel nut hebben, want de masterclass is nou eenmaal iets, dat je moet gaan zien!
Dit was dan echt het einde van het Delfts Eenakterfestival 2002. Volgend jaar is er hopelijk weer zo'n festival. En... Als het even kan, maak ik dan weer een verslag. Tot ziens!